Wadden en weidse blikken

Als ik ontwaak in “Bike & Brake Fast” in Makkinga, hoor ik dat de regen is gestopt, zoals Buienradar had beloofd. Het is in november laat licht en vroeg donker, dus heb ik mijn intrek genomen in een gezellige en motorvriendelijke B&B. Mijn motor mag zelfs binnen overnachten, naast de motoren van Sanne en Ronald, de eigenaren van deze B&B. Dat gaat natuurlijk gepaard met een gezellig uurtje praten over motorfietsen en motorrijden. Sanne neemt ’s ochtends nog een foto voor Facebook voor als ik vertrek. Als ik Makkinga verlaat, geniet ik van de ochtendmist die laag boven de weilanden hangt. Iets minder mooi is het zicht in mijn spiegels, die compleet beslagen zijn met condens. Volgende keer smeer ik daar wat Rain-X op. Gelukkig heeft mijn vizier een Pinlock insert, dus dat beslaat niet. Dat is een zege, net als mijn verwarmde handschoenen. Tegen de tijd dat de batterijen ervan leeg zijn, is de ochtendkou verdwenen.

Toertocht door Friesland - Peter Aansorgh - Moto M•Zine 1 2024 - MotoPort - 02

Meertjes, bossen, rietvelden en kronkelweggetjes

Mijn eerste tussenstop is bij MotoPort Leek, waar ik eerst nog even ga bijpraten met de daar gevestigde Kobutex Motorreizen, over toekomstige reisplannen. Dan start ik de GPS en rijd binnendoor via Nuis en Marum naar Rottevalle. Hier kom ik terecht op de 142 km lange route “MotoPort Leeuwarden”, zoals je die op de website van MotoPort kunt downloaden. Rottevalle zelf is een charmant dorpje met een leuk haventje. Dit geldt voor veel Friese dorpjes, want water is hier in overvloed aanwezig. De provincie is niet voor niets geliefd bij watersport-liefhebbers. Nog meer water kom ik tegen als ik vlak na Drachten in het Nationaal Park de Alde Feanen aankom. Het is een aaneenschakeling van meertjes, bossen en rietvelden, met mooie kronkelweggetjes erdoorheen. De zon is inmiddels doorgebroken en dat maakt het nog aangenamer om hier doorheen te slingeren.

De trots van Leeuwarden

De route loopt langs Wartena, een klein dorpje in de gemeente Leeuwarden dat al meer dan 1000 jaar bestaat. Vanaf de hervormde kerk uit 1770 biedt het dorp een prachtig uitzicht op de huisjes die rond een riviertje zijn gebouwd. Ook in Warga staan prachtige ouderwetse huisjes, die fraai reflecteren in het spiegelgladde water. En dat is niet de laatste keer die dag dat ik zo’n prachtig tafereeltje zie, want Friesland staat er vol mee. In Leeuwarden rijd ik nog even langs de trots van Leeuwarden; Oldehove, de aparte, scheve kerktoren. Vervolgens is het tijd om een kop koffie te drinken bij MotoPort Leeuwarden.

Toertocht door Friesland - Peter Aansorgh - Moto M•Zine 1 2024 - MotoPort - 03

Het bruggetje van Bartlehiem

Wanneer ik Leeuwarden weer uitrijd, kom ik terecht in een mooi boerenlandschap met weiland na weiland en veel sloten, die in dit jaargetijde tot aan de rand vol water staan. Of eroverheen. Geen wonder dat olsstokspringen of “fierljeppen” hier is ontstaan. Oorspronkelijk als vervoermiddel, maar sinds 1767 een officiële sport. Na het pittoreske dorpje Wijns, omgeven door de even charmante Sint Vituskerk uit 1200, kom ik uit bij Bartlehiem, wereldberoemd van de Elfstedentocht. Ik vraag een local waar het befaamde bruggetje is waar de schaatsers bij de “tocht der tochten” linksaf richting Dokkum moeten. Hij antwoordt: “Dan moet je doorrijden naar het Birdaard, driemaal links zodat je de Dokkumer Ee over bent en dan terugrijden”. Zo gezegd, zo gedaan. Ik vind het bruggetje niet, maar er staat weer een local die uitkomst kan brengen: “Dan moet je naar Birdaard, driemaal rechts…” Geinige jongens, die Friezen. Ik parkeer de motor en loop de verkeersluwe zone van Bartlehiem in. Daar vind ik toch het bruggetje. Zou hier ooit nog een Elfstedentocht onderdoor gaan?

Toertocht door Friesland - Peter Aansorgh - Moto M•Zine 1 2024 - MotoPort - 04

De heining

Vanuit Bartlehiem koers ik via Tergracht en Hallum richting de Zeedijk, wederom tussen de weilanden en de boerderijen door. De zon maakt het aangenaam warm en het is erg lekker om bij het rustgevende geplof van mijn V-Twin over de weggetjes te toeren. Meestal geldt er een maximumsnelheid van 60, dus heel hard gaat het allemaal niet. Bij Marrum kom ik op een weg die onder de dijk doorloopt, die het binnenland beschermt tegen de Waddenzee. Langs de dijk staat een opvallend bouwwerk. Het is het gemaal “De Heining”. Bij gemaal denk ik aan bakstenen gebouwtjes, stoommachines en koperen pomphuizen, maar de Heining is de super moderne versie hiervan. Het zijn twee enorme vijzelpompen, die overtollig water uit het Friese, binnendijkse gebied naar de Waddenzee pompen. Het gemaal kan 252 m3 per minuut wegslurpen. De Heining is pas vijf jaar in gebruik en kostte 13 miljoen euro. En, niet onbelangrijk, het is een visvriendelijk gemaal, met een vispassage voor trekvissen die de andere kant op willen. Een staaltje techniek om even bij stil te staan!

Toertocht door Friesland - Peter Aansorgh - Moto M•Zine 1 2024 - MotoPort - 05

Als avonturier op de pier

De Zeedijk volgend arriveer ik vroeg in de middag in Holwerd. Normaalgesproken een mooi dorp met een beschermde dorpse uitstraling, maar dat wordt nu een beetje ontsiert door wegwerkzaamheden die ook mijn TomTom-route verstoren. Niet erg, want ik wilde toch even van de route om de pier op te rijden, vanwaar de veerboten naar Ameland vertrekken. Hier ben je echt “op” de Waddenzee, waar je de Waddeneilanden kunt zien liggen. De weg er naartoe loopt door het getijdengebied, dat bij vloed onder water komt te staan en bij eb bijna droogvalt. Na Holwerd probeer ik de route weer op te pakken en bereik ik Wierum, na enige omzwervingen vanwege verschillende wegafsluitingen door de werkzaamheden. Avontuur bestaat nog, denk ik dan. Het is maar goed dat je tegenwoordig kunt kiezen voor avontuur en de intensiteit ervan, besef ik terwijl ik het vissersmonument op de dijk van Wierum zie staan. Op 1 december 1893 voeren 17 schepen uit, waarvan er 13 vergingen en waarbij er 22 vissers omkwamen. De rijke visserijgeschiedenis van Wierum blijkt ook uit de Mariakerk, waarvan de ruim 800 jaar oude toren van tufsteen onderaan de dijk de late middagzon prachtig reflecteert. De windvaan is geen haan, maar een vissersboot. Voor de kerk staat een beeld van een “Wjirmdolster”, een pierensteekster. Symbool voor de vrouwen die vroeger op het wad naar pieren zochten voor de visvangst.

De monumentale sluis

Via Anjum snijdt de route een puntje tussen de Waddenzee en het Lauwersmeer af en rijd ik via kleine ietwat modderige weggetjes naar Ezumazijl, bekend om zijn monumentale sluis met ophaalbrug. Die brug stamt oorspronkelijk uit 1671, maar is in 1931 vernieuwd. Ook alweer bijna een eeuw geleden. Een dorpsbewoner kijkt verbaasd vanuit zijn tuin hoe ik de motor met sluis probeer te fotograferen. Zijn honden kijken me wat meewarig aan, alsof ze niet snappen waar ik me druk over maak. Een bouwvakker snapt dat wel. Hij wil best een paar foto’s voor me maken en zet onbedoeld zijn eigen schaduw erbij op. Wel leuk en ook erg aardig. De bouwwerkzaamheden zelf zijn wat storend voor het beeld, maar gelukkig is dat tijdelijk.

 

Toertocht door Friesland - Peter Aansorgh - Dokkum - M•Zine 1 2024 - MotoPort - 06.jpg

Historie van Dokkum

Ook na Ezumazijl zorgen wegwerkzaamheden voor wat vertraging. Gezien de steeds langer wordende schaduwen besluit ik rechtstreeks naar Dokkum te rijden. Ook Dokkum is een prachtige plaats die voor het eerst in de geschiedenisboeken wordt vermeld in het jaar 754 n.Chr. Het is ook de stad waar de heilige Bonifatius, de missionaris en kerkhervormer, op 5 juni 754 is vermoord. Er wordt gezegd dat hij bewust het strijdtoneel heeft opgezocht aan het einde van zijn leven, zodat hij als martelaar kon sterven. Een kwestie van geloof, naar mijn idee. Zijn standbeeld wordt jaarlijks bezocht door 25.000-40.000 pelgrims. De meeste toeristen komen hier echter voor de sfeer. Dokkum heeft een bijzonder gezellig historisch centrum met tal van winkels en cafés, die in de zomer bomvol zitten. Nu is het wat rustiger, maar het blijft leuk om door de stad te wandelen, over de versterkte stadsmuren en kazematten te lopen, en de monumentale windmolen Zeldenrust te bewonderen.

Skûlenboarch

De zon begint verder te zakken en dat begint mijn zicht te beïnvloeden. Soms kijk ik recht in de zon en dat maakt het rijden lastig. Toch is het nog mooi rijden hier. Ik zie wat meer bossen, ook nog eens een fraai kasteel en kom bij Schuilenburg of “Skûlenboarch” langs een unieke draaibrug. Op het moment dat ik aankom, gaat de brug open voor het schip genaamd “Tolerantie”. Daar hebben we er in deze tijd meer van nodig, peins ik als ik mijn fototoestel opberg en de zon achter de wolken zakt. In één klap is het donker. Het laatste stukje van de toer leg ik in toenemende duisternis af, om bij Drachten de snelweg naar huis op te draaien. Nog 180 km te gaan…